خط و نشان غضنفری به بورس کالا

مهدی غضنفری با تاکید براینکه هم اکنون با پدیده گرانی و گرانفروشی مواجه هستیم ، گفت : گرانفروشی تخلف صنفی است و به شدت با آن برخورد می کنیم، اما گرانی ریشه های متعددی دارد که نوسانات و افزایش قیمت ارز و رفتار نامناسب بورس کالا دو ریشه آن محسوب می شوند.

وی با بیان این جمله که نوسانات نرخ ارز هم در وضعیت کالا و هم خدمات تاثیر گذار است ، گفت : به جز اثر مستقیم ارز ، متاسفانه بورس کالا به پدیده ای برای گرانی کالاهای " پایه تولید " (پتروشیمی وفولاد ) تبدیل شده است .

وزیر صنعت ، معدن و تجارت در باره دغدغه و شکایت های مردم درخصوص وضعیت قیمت ها گفت: کاملا مشخص است که با پدیده گرانفروشی که تخلف صنفی است مواجه هستیم ، عده ای سودجو و حتی عده ای هم نگران از اینکه کالایی که الان می فروشند بعدا نتوانند با همان قیمت جایگزین کنند ، برخی خودسر و بدون مجوز قیمت را بالا برده اند که این امر باعث شده سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان و تعزیرات حکومتی بازرسی ها را تشدید کنند.

غضنفری سپس گفت : علاوه بر تعداد پرونده هایی که هر روز تشکیل می شود ، پرونده های جدید تخلف برای تولید کننده ، بنکدار و توزیع کننده رو به فزونی است و نشان می دهد همچنان که تخلف صنفی در جامعه بیشتر شکل می گیرد برخورد دولت و حاکمیت با اینها به تناسب بالاتررفته است، تا با مراقبت از بازار مانع از آن شوند که مردم در عسروحرج قرار گیرند.

وی ادامه داد : نکته ای خیلی مهم آن است که در طول هفت سال اخیر که در بخش های مختلف دولت در خدمت مردم بوده ام ، شاهد آن بودم که همواره درخواست هایی برای افزایش 5 تا 10 درصدی قیمت ارز در کشور بوده ، همیشه دولت مخالفت می کرد ، بانک مرکزی مراقبت می کرد حتی افزایش نرخ دلار در حد 10 یا 20 درصد نداشته باشیم به این دلیل بود که دولت می دانست افزایش قیمت ارز چه آثاری بر کالا و خدمات دارد و در حال حاضر متاسفانه این افزایش 10 یا 20 درصدی که شاید تقاضای اجابت شدنی بود در عمل به 2 تا سه برابر قیمت ارز در بازار تبدیل شده این درحالی است که نگران این افزایش بودیم و می گفتیم که قیمت ارز لنگر کنترل تورم است ، این نرخ ازدست رها شد و به قیمت چند برابری افزایش یافت که آثار آن در اقتصاد ، هم در کالا و خدمات به چند شکل پدیدار شده است.

وزیر صنعت ، معدن و تجارت سپس گفت : کالاهایی هستند که به طور مستقیم وارد کشور می شوند ، برای آنها نتوانستیم ارز تامین کنیم یا اگر ارز تامین کردیم به قیمت مبادله ای است ارز این کالاها به طور طبیعی به میزان 2.5 تا 3 برابر گذشته تامین می شود.

وی درعین حال گفت : خوشبختانه در مرکز مبادلات ارز را کنترل می کنیم و نباید دراین خصوص نگرانی داشته باشیم .
دکتر غضنفری سپس درباره دومین ریشه گرانی یعنی بورس کالا گفت : کالاهای "پایه تولید " داریم که از خارج وارد نمی شود اما با کمال تاسف در بورس کالا (مثل فولاد و پتروشیمی )عرضه می شوند و خود را با قیمت های جهانی مقایسه می کنند ، ارز را 2 تا 3 هزارتومان در نظر می گیرند و باعث می شوند که در بورس کالا فولاد از اول سال تا حالا 2 برابر و پتروشیمی تا 3 برابر شود و به اصطلاح ظاهر کارشان قانونی است چون بورس کالا است هر قیمتی می تواند بیرون دهد، کسی نیست اعتراض کند.

وزیر صنعت ، معدن و تجارت گفت : همه مراحل تولید کالاهای پایه تولید به شکل مناسبی کنترل می شود اما در بورس کالا به بهانه رقابت در بازار بورس قیمت هر کدام از کالاها بالا می رود ، افزایش بی رویه در قیمت کالا منجر به بالارفتن شاخص بورس سهام شده و این شاخص در وضعیت کنونی علامت رشد متوازن اقتصاد نیست.

بورس کالا در شرایط نوسان نرخ ارز نمی تواند رقابتی شود

وی گفت: فراموش کردیم که بورس کالا باید در شرایط رقابتی تعیین قیمت کند نه در این شرایطی که دچار نوسان شدید هستیم و در همین بورس کالا که پتروشیمی وفولاد را قیمت گذاری می کند، قیمت های چند برابری تعداد بسیاری از صنایع پایین دستی استفاده کننده را تحت تاثیر قرار می دهد.

وزیر صنعت ، معدن و تجارت در توضیح این مسائل به ذکر مثال هایی پرداخت و گفت : نتیجه این قیمت های چند برابری آن می شود که صنایع لبنی به ما می گوید ، ظرفی که شیر را در آن می فروشم برای من گرانتر از شیر تمام می شود ،سطل ماستی که به دست مردم می دهم برایم گران تر از ماست تمام می شود ، چطور از من انتظار دارید قیمتم را کنترل کنم؟


وی ادامه داد: از سویی آنهایی هم که باید قطعاتی را از خارج وارد کنند می گویند ، ما به جای اینکه 10 درصد ال سی باز می کردیم ، 100 تا 120 درصد ، گاهی اوقات 130 درصد پول به بانک ها داده ایم ضمن اینکه ارزی را هم که خریداری کرده ایم 2.5 تا 3 برابر شده است چگونه از ما می خواهید کالا را به قیمت گذشته بفروشیم اینها از جمله مسائلی است که در حوزه کالا اتفاق افتاده است.

تاثیر نوسانات نرخ ارز بر حوزه خدمات

غضنفری در خصوص تاثیر نوسانات ارز در حوزه خدمات نیز گفت : فعالان حوزه خدمات حمل ونقل می گویند ، لاستیکی که قبلا استفاده می کردم ،حالا قیمتش 2.5 تا 3 برابر شده است ، قطعات یدکی من خارجی است با ارز آزاد قیمتش 2.5 تا سه برابر شده چطور حمل ونقل را با قیمت گذشته انجام دهم ؟ یا مثلا پروازهای خارجی می گویند قبلا ریالی که تهیه می کردیم با نرخ 1226 تومان تبدیل به ارز کرده و به خارج از کشور انتقال می دادیم اما درحال حاضر به دلیل اینکه ارز در اختیار ما نیست ریال را باید به ارز آزاد تبدیل کنیم پس به تبع آن باید قیمت پروازها افزایش پیدا کند.

امتزاج گرانی ناشی از نرخ ارز با گرانی ناشی از گرانفروشی

وزیر صنعت ، معدن و تجارت در تکمیل این اظهارات خود گفت : نوسانات ارز موضوعی نیست که بگوییم در یک قسمت اثر گذاشته است بلکه در بسیاری از بخش ها، اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار داده است و گرانی ناشی از ارز با گرانفروشی که تخلف محسوب می شود آنچنان ممزوج شده که بازرسان ما واقعا می مانند که در مواردی آیا برخورد آنها درست و چاره کار است ؟

وی با بیان اینکه هم اکنون 10 کالای اساسی و برخی اقلام دارویی ، ارز با نرخ مرجع دریافت می کنند ، گفت : دراین گونه کالاها با افزایش قیمت مواجه نبودیم ، به عنوان مثال بخشی از نان مورد مصرف مردم از گندم وارداتی است که محاسبه آن با ارز مرجع است و مردم به وضوح می دانند که علی رغم افزایش نرخ ارز اما قیمت نان و گندم را افزایش ندادیم .

غضنفری ادامه داد: نهاده های دامی و طیور مثل کنجاله ذرت و سویا ، جو با قیمت ارز مرجع وارد کشور می شود و سپس تحویل دامدار و دامپرور می گردد ، بنابراین دامی که تولید می شود و شیر به دست آمده نرخ اینها براساس نرخ مرجع محاسبه می شود . در یک مقطع اوایل سال کمبود مرغ به دلیل کمبود نهاده های طیور و دامی بود و پس از آنکه موفق شدیم نهاده ها را وارد کشور کنیم مواد پروتئینی عرضه شده را با قیمت ارزمرجع در اختیار مردم قرار دادیم .

وزیر صنعت ، معدن و تجارت در باره افزایش 17 درصدی قیمت روغن نیز گفت : این افزایش قیمت با مصوبه سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان بوده است، روغن حدود 100 درصد ارزبری دارد بنابراین وقتی ارز در بازار آزاد 2 تا 3 برابر شد انتظار این بود که قیمت روغن 200 تا 300 درصد افزایش یابد ، درحالی این اتفاق نیفتاد.

غضنفری ادامه داد : هرچند که روغن با نرخ ارز مرجع تامین می شود اما علت افزایش قیمت ، بالارفتن قیمت فلزات پایه و پتروشیمی در حوزه بسته بندی بود .قیمت روغن خام را کنترل می کنیم اما چون سایر افزودنی های آن در بورس کالا به قیمت 2 تا 3 برابر نسبت به اول سال فروخته می شود تولید کننده می گوید با توجه به سایر پارامترهای من که حمل و نقل و بسته بندی است ، ارز مرجع معنی ندارد . باید بپذیریم که در چنین شرایطی 2 یا 3 برابر شدن قیمت کالاهای پایه در بورس کالا تاثیر منفی خود را گذاشته است .

وزیر صعت ، معدن و تجارت افزود: ظاهرش این است که کار قانونی است و کشف قیمت می شود ، اما محل کشف قیمت باعث شده که کالای پایه از اول سال 3 برابر افزایش یابد و چون ما محصول فراوان نداریم ، همینطور در کنار هم بالا می رود.

غضنفری تصریح کرد : این روزها می شنویم که شاخص بازار بورس بالا رفت ، رکورد زد ، خیلی بالا می رود ، اما به نظر من این اتفاقات به ظاهر خوشایند موجب بروز مشکلات عدیده ای برای بنگاه های کوچک و متوسط و صنایع پایین دستی می شود.

وی با تصریح براینکه در حال حاضر با یک پاردوکس مواجه هستیم ، افزود: از طرفی صنایع پایه قیمت خود را چند برابر می کنند ودر بورس سهام نشان می دهند که چه رشدی کرده و ازطرفی صنایع پایین دستی ما توان خرید محصولات پتروشیمی و فازات را ندارند ، شاخص بورس بالا می رود و یک رکورد پسندیده محسوب می شود و از طرفی صنایع پایین دستی با مسائل عدیده ای مواجه می شوند چرا که قادر به پرداخت پولی که پتروشیمی و فلزات می خواهند نیستند ، اینها نمی توانند محصول خود را بفروشند و بعد در چنین وضعیتی می گوییم که بورس کالا در چارچوب نظام یافته ، قاعده مند، قانونی و رقابتی تعیین قیمت می کند .

رشد شاخصهای بورس به درد صنایع پایین دستی نمی خورد

وزیر صنعت ، معدن و تجارت گفت : اگر قیمت ارز پایین بود در صورت گران فروختن پتروشیمی ، معترضان می توانستند از خارج واردات داشته باشند و بازار رقابتی شود اما وقتی تنها عرضه کننده اش بخش خصوصی و دولتی است و با هم همراهی می کنند تا قیمت ها بالا رود ، طبیعی است که مجموعه ای از صنایع پایین دستی که چندین برابر تعداد پتروشیمی هستند ، در ادامه کار خود با مشکل مواجه شوند و نتوانند محصول خود را بفروشند ، چنین رشدی در بورس به چه درد صنایع پایین دستی می خورد .

چند برابر شدن بازرسی ها همزمان با نوسانات نرخ ارز

وی با اشاره براینکه پس از نوسانات نرخ ارز تعداد بازرسی ها چند برابر شده ، حتی گشت مشترک بازرسی با مشارکت سازمان حمایت ، تعزیرات انجام می شود ، افزود :اصناف را به کمک خواسته ایم .

غضنفری ادامه داد : در شرایطی که سه میلیون واحد صنفی در کشور مشغول فعالیت است که هر کدام از آنها اقلام متعددی را به فروش می رسانند و با توجه به بالا بودن حجم تخلف ، طبیعی است که با این تعداد اکیپ های بازرسی نمی توان به همه آنها رسیدگی کرد. این واحدها نیز دچار این بلیه و پدیده که فروشنده می خواهد گرانتر بفروشد مواجه هستند .

وزیر صنعت ، معدن و تجارت با بیان اینکه ، پدیده گرانفروشی وچود دارد ، افزود: وزارتخانه به دنبال آن است که آب را از سرچشمه صاف کند ، باید قیمت ارز به ثبات برسد ، در پایین دست هر چقدر هم مبارزه شود بازهم ناموفق هستیم ، حجم بازرسی ها چندین برابر گذشته شده است ، ما دست بردار نیستیم و بازرسی ها ادامه خواهد یافت .

وی برگزاری همایشی با حضور اصناف در روز یکشنبه هفته پیش رو را یادآور شد وگفت : می خواهیم از توان و همکاری خودشان استفاده کنیم. غضفنری با بیان این جمله که اگر می خواهیم قیمت ها به طور طبیعی کنترل شود باید فرمول اقتصادی که در ابتدا گفتم اصلاح شود تا ارز به تثبیت برسد ، گفت : در آن صورت مشکلات ازبدنه اقتصاد برداشته می شود ، اما اگر آب گل آلود شود ممکن است که آنچه مطلوب مردم است ، محقق نگردد.

10 قلم کالای اساسی و دارویی مشمول ارز مرجع

وی همچنین درباره زمان تخصیص نرخ ارز مرجع و مبادله ای گفت :از ماه های تیر و مرداد امسال بود که ارز مرجع به هیچ کالایی تعلق نگرفت و تنها 10 قلم کالای اساسی و دارویی مشمول ارز مرجع شدند.

وزیر صنعت ، معدن و تجارت درباره آگاهی مردم نسبت به وضعیت نوع ارزهای پرداختی به مردم گفت: در پورتال بانک مرکزی که نتیجه کار گمرک و سازمان توسعه تجارت را نشان می دهد کاملا مشخص است که چه کالاهایی در گذشته ارز مرجع دریافت کرده اند و چه کالاهایی دریافت نکرده اند.

غضنفری افزوذ : از تیرماه امسال پنج اولویت ارز مرجع دریافت کرد و یک ماه بعد به جز اولویت های یک و 2 (کالاهای اساسی ودارو ) به هیچ کالایی ارز مرجع تعلق نگرفت .

وی با اشاره براینکه مدتها است که گروه های کالایی ارز مرجع نمی گیرند و با راه اندازی مرکز مبادلات ارزی ، برخی ارز مبادله ای دریافت می کنند ، گفت: این مرکز از چهارم مهرماه امسال راه اندازی شده و به اندازه یک تا 2 میلیارد دلار انواع ارز در آنجا ارایه شده است.

وزیر صنعت ، معدن و تجارت گفت : بسیاری از گروه های کالایی دراین فاصله مجبور شدند از بازار آزاد ، ارز را تهیه کنند که در آنجا نه ارز مرجع و نه مبادله ای وجود داشت ، پرونده همه آنها در پرتال بانک مرکزی موجود بوده و سازمان حمایت برای نظارت و کنترل قیمت ها در جریان است.

وی درپایان افزود: همه وارد کنندگانی که این گونه ارز تامین کرده اند ، متعهد هستند که قیمت گذاری آنها متناسب با ارز مرکز مبادله باشد اما هنوز کالا از آن طریق وارد کشور نشده است.