چرا شورای حکام گزینه قطعنامه را دفن کرد؟

به گزارش سایت طلا،نشست هفته گذشته شورای حکام آژانس حتی تا آستانه ارائه و تصویت یک قطعنامه ضدایرانی پیش رفت؛ قطعنامه ای که بنا به گزارش منابع خبری غربی، معمار آن آمریکایی ها بودند و اعضای هم پیمان واشنگتن در شورای حکام هم شاید صرفا به دلیل همراهی و دنباله روی از رویکردهای کاخ سفید، در گام نخست از آن استقبال کردند.

تروئیکای اروپایی و در راس آن مقامات پاریس درحالی به استقبال قطعنامه رفته بودند که خودشان به ویژه از زمان روی کار آمدن دولت جو بایدن در آمریکا، همواره خواستار دیپلماسی برای کاهش تنش ها بین تهران و واشنگتن و از سرگرفته شدن برجامی موثر و کارآمد بوده اند.

جدیت جمهوری اسلامی ایران برای ادامه روند کاهش تعهدات برجام در صورت رعایت نشدن تعهدات طرفهای دیگر و لغو نشدن تحریم از یک سو و قدرت منطق دیپلماسی و عقلانیت تهران برای جلوگیری از تنش های غیرضروری از سوی دیگر، از جمله فاکتورهایی است که دیپلماتها از نقش آن در سد شدن بیراهه ارائه و تصویب قطعنامه ضدایرانی در نشست اخیر شورای حکام سخن گفته اند.

از دیگر سو، در شرایطی که بسیاری از مقامات و دیپلماتهای جهان از فرصت باز بودن روزنه های دیپلماسی برای کاهش تنش ها و ضرورت و اهمیت استفاده از این فرصت سخن می گویند، داستان قطعنامه در شورای حکام، درست در مسیر عکس این فرصت و نقض صریح اظهارات غربی ها قرار داشت.

از طرفی هم آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان یک نهاد فنی و حقوقی و غیر سیاسی نباید صحنه بازی های سیاسی قدرتها قرار بگیرد و اعتبار و استقلالش را در برابر فشارهای سیاسی برخی اعضا، به حراج بگذارد. این میان شاید بتوان نقش رافائل گروسی مدیرکل آرژانتینی آژانس بین المللی انرژی اتمی را به عنوان کسی که به نظر می رسد سعی در حفظ استقلال و آبروی جایگاه حرفه ای خود و آژانس دارد، در تغییر مسیر ماجرای قطعنامه ضدایرانی تا حدی موثر دانست.

درصورتی که هرگونه قطعنام ضدایرانی در شورای حکام به تصویب می رسید، غرب، آمریکا و آژانس مورد انتقاد گسترده جامعه بین المللی قرار می گرفت و این بیش از همه، می توانست تبعاتی مخرب برای دولت جدید واشنگتن به عنوان مدعی انکار رویکرد فشار حداکثری و معتقد به تعامل و دیپلماسی بدنبال داشته باشد.

دلیل خاموش شدن کبریت قطعنامه در شورای حکام هر چه که باشد، نتیجه آن به نفع همه طرفهاست زیرا این کبریت می توانست فرصت های موجود و فضای بالقوه همکاری را از بین ببرد؛ چیزی که به نظر می رسد غیر از رژیم صهیونیستی و برخی رژیم هایی که از فرصت های پیش آمده برای شکل گیری برجامی موثر و کارآمد، هیچ طرفداری ندارد.

کاظم غریب آباد نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در مورد دلائل توقف پیگیری قطعنامه، موارد ذیل را برشمرده است:

اول، عدم تمایل اعضای شورای حکام به قطعنامه و مغایر دانستن آن با شرایط و فرصت های موجود؛

دوم، نگرانی سه کشور از چگونگی واکنش ایران به تصویب قطعنامه؛

سوم، عدم توجیه فنی قطعنامه با وجود اظهار مدیرکل درخصوص تداوم کار با ایران و ضرورت حمایت از این مسیر؛ چهارم، نگرانی از تحمل بار انتقاد شدید تخریب فضای همکاری و فرصت های موجود در اثر قطعنامه.

غریب آبادی تاکید کرده است در هر صورت، جمهوری اسلامی ایران از تدبیر و هشیاری اعضای شورای حکام و مدیرکل آژانس در جهت جلوگیری از ایجاد یک تنش غیر ضروری استقبال می کند.

حالا مسیر دیپلماسی به لطف تلاش های سازنده تهران برای جلوگیری از رفتارهای اشتباه و تنش های غیرضروری و غلبه عقلانیت بر بازی خطرناک برخی دولت ها، هنوز باز است. جمهوری اسلامی ایران نیز مادامی که کانالهای دیپلماسی موثر و کارآمد باز باشد، موضع اصولی خود مبنی بر لغو تحریم های آمریکا و سپس بازگشت به تعهدات برجامی را از طریق این کانالها دنبال می کند ضمن انکه به گفته محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در صورت بروز هرگونه رفتار غلط و خارج از مسیر منطقی، تهران «راهکارهایی دارد».

و حالا بعد از اصابت تیر قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام به سنگ عقلانیت، ظریف در تازه ترین اظهارنظرهایش درباره اهمیت و ضرورت دیپلماسی برای حرکت به سمت رفع تنش های موجود گفته است: به عنوان وزیر خارجه و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران، به زودی طرح اقدام سازنده و دقیق دولت جمهوری اسلامی ایران را ارائه خواهم کرد. البته از طریق کانال‌های دیپلماتیک.