روئل مارک گرکت، افسر پیشین سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا در امور ایران و پژوهشگر ارشد «بنیاد دفاع از دموکراسی ها»، و مارک دوبوویتز، مدیر «بنیاد دفاع از دموکراسی ها» در واشنگتن، در یادداشتی در نشریه «نشنال ریویو» نوشته اند بایدن به زودی به لغو تحریم ها و دسترسی ایران به میلیاردها دلار چراغ سبز نشان خواهد داد.
بنابر استدلال نویسندگان، بایدن این کار را به همان دلیل عقب نشینی های مکرر اوباما در مذاکرات با جمهوری اسلامی انجام خواهد داد: نگرانی از خطر جنگ یا پذیرش علنی یک ایران دارای جنگ افزار هسته ای.
گرکت و دوبوویتز می گویند اگر چه مقام های دولت بایدن تمایلی ندارند این را آشکارا عنوان کنند، اما آن ها به تهدید معتبر قدرت نظامی ایالات متحده و فشار ناشی از تحریم ها برای باز گرداندن تهران به مذاکرات نیاز دارند. دو سال و نیم کارزار فشار حداکثری دونالد ترامپ هر چقدر هم که برای تهران سخت بود ولی منجر به ایجاد شکافی در موضع سران ایران نشد.
بایدن در موضع قدرتمند تری نسبت به رئیس پیشین خود قرار دارد. اوباما از گزینه نظامی و فشار اقتصادی بیزار بود و تعامل، به خصوص بازرگانی غرب، را عاملی برای سرعت بخشیدن به میانه روی در ایران می دید. اوباما باور داشت که اگر واشنگتن با تهران رفتار بهتری داشته باشد تهران هم در مقابل چنین خواهد کرد.
تصور غالب این بود که اگر ایالات متحده در مذاکرات بر سر برجام امتیازهای پیاپی بدهد تغییر رفتار ایران مانع بدترین سناریو خواهد شد. امتیاز دادن ها شامل تاریخ انقضای محدودیت ها، نابودی سنتریفیوژهای موجود، ساخت سنتریفیوژهای پیشرفته تر، بازرسی های سرزده، فعالیت های هسته ای اعلام نشده، موشک های بالستیک، و تخاصم منطقه ای بود. اوباما احتمالا در هیچ شرایطی حاضر نبود ایران را با نیروی نظامی متوقف کند. بایدن چنین خوش باور به نظر نمی رسد.
اگر دولت بایدن در تلاش برای توافقی طولانی تر باشد، از حمایت دموکرات ها در کنگره که سال ۲۰۱۵ مخالف توافق هسته ای بودند برخوردار خواهد شد و حتی ممکن است در صف اجماع جمهوریخواهان هم شکافی ایجاد کند. بعضی جمهوریخواهان ممکن است به دنبال راه گریز از مواجهه ایران و آمریکا باشند.
روشن نیست دولت بایدن چگونه گام بعدی را برخواهد داشت. ممکن است برای استتار عقب نشینی اش لحن تندی را در پیش بگیرد.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، احتمالا می داند که ایران پس از برداشته شدن تحریم های ایالات متحده، محدودیت بیشتر بر برنامه هسته ای با ابعاد صنعتی اش را نخواهد پذیرفت.
نباید میلیاردها دلار برای یک توافق هسته ای کوتاه مدت، ضعیف، و محدود منتقل شود. نباید به تهران پاداش داده شود.