واکنش‌تولیدکنندگان به سخنان ارزي وزیراقتصاد
در شرایطی که سخنگوی اقتصادی دولت از طرحی برای عبور رسمی از دلار 1226 تومانی، تک نرخی کردن ارز و پررنگ شدن مرکز مبادلات ارزی خبر می‌دهد، واکنش فعالان تولیدی و صنعتی به این موضوع متفاوت است. برخی این تصمیم را برای جلوگیری از رانت ناشی از چندنرخی بودن ارز مناسب ارزیابی کرده و برخی نسبت به اثرات تورمی ناشی از افزایش قیمت ارز و افزایش قیمت تمام شده محصولات، هشدار می‌دهند.
در این میان، برخی از کارشناسان معتقدند با تک‌نرخی شدن ارز، تولیدکنندگان توانا از تولیدکنندگان ناتوان بازشناسایی شده و این فرصت را برای تولیدکنندگان فراهم می‌کند که با قیمت‌های واقعی رقابت کنند.
از سوی دیگر، به اعتقاد برخی از کارشناسان در این شرایط دولت نیز باید دخالت خود را از سیستم قیمت‌گذاری کالا کم کند تا تولیدکنندگانی که توانایی رقابت دارند، امکان ادامه فعالیت داشته باشند.
مقرون به صرفه شدن صادرات از دیگر مزایایی است که در مورد تک نرخی شدن ارز به آن اشاره می‌شود و تغییر مسیر صنعت از تولید کالاهای مصرفی به سمت کالاهای دارای مزیت صادراتی را میسر می‌سازد.
با این همه، به دلیل اینکه تحولات نرخ ارز یکباره اتفاق افتاده و اثرات آن قابل پیش‌بینی نبوده، بسیاری از فعالان صنعتی آمادگی مواجهه با این وضعیت را نداشته‌اند و نسبت به تک‌نرخی شدن ارز با دید تردید نگاه می‌کنند. دیدگاه‌های متفاوت برخی از فعالان صنعتی در رابطه با سخنان سخنگوی اقتصادی دولت را در ادامه می‌خوانید:
تک نرخی شدن ارز در انتظار ابلاغیه
یک عضو کارگروه حمایت از تولید با اشاره به اینکه صحبت وزیر اقتصاد مبنی بر تک‌نرخی شدن ارز و معیار قرار گرفتن نرخ مرکز مبادلات هنوز ابلاغ نشده است، می‌گوید: هنوز دستورالعملی در این مورد ابلاغ نشده و باید ببینیم صحبت‌های وزیر خروجی دارد یا خیر.
آرمان خالقی با اشاره به برگزاری جلسه‌ای با حضور مسوولان دولتی و نمایندگان بخش خصوصی در مورد عرضه ارز صادراتی در مرکز مبادلات ارزی به «فارس» گفت: در این جلسه پیشنهادهایی در مورد عرضه ارز صادراتی در مرکز مبادلات مطرح شد که براساس یکی از این پیشنهادها، قیمت ارز صادرکنندگان باید به صورت توافقی تعیین شود. وی تصریح کرد: بر اساس پیشنهاد دیگر از دولت خواستیم تا مشوق‌های قابل توجهی را برای صادرکنندگان قرار دهند که یکی از آنها اعطای خط سبز گمرکی به صادرکنندگان است.
خالقی افزود: به این ترتیب صادرکنندگان در فعالیت بازرگانی خود از معافیت‌های گمرکی یا مالیاتی برخوردار خواهند شد و تمام عملیات اقتصادی شرکت‌ها از چند درصد معافیت مالیاتی برخوردار خواهد شد. وی ادامه داد: بخشودگی برخی جرایم در زمینه تامین اجتماعی و همچنین اعمال تخفیف در برخی از هزینه‌های استاندارد‌سازی از دیگر پیشنهادهایی بود که برای تشویق صادرکنندگان به حضور در مرکز مبادلات ارزی مطرح شد. عضو کارگروه حمایت از تولید تصریح کرد: قرار بود در این مورد به یک جمع‌بندی نهایی برسیم که ظاهرا پیشنهاد وزیر اقتصاد، عرضه ارز صادراتی در مرکز مبادلات ارزی با برخورداری صادرکنندگان از معافیت مالیاتی و ملاک قرار گرفتن ارز مرکز مبادلات به عنوان ارز تک‌نرخی است که البته باید ببینیم این مساله ابلاغ می‌شود یا خیر.
بازپرداخت وام ارزی با چه نرخی؟
محمد مروج، رییس انجمن صنایع نساجی از جمله فعالان صنعتی است که در مورد تک‌نرخی شدن ارز و پررنگ شدن مرکز مبادلات ارزی می‌گوید: تک نرخی شدن ارز برای جلوگیری از رانت بسیار کار درستی است. در حال حاضر عده‌ای به ارز با قیمت ارزان‌تر دسترسی دارند و عده‌ای از آن محروم هستند. اما اینکه دولت بخواهد نقش مرکز مبادلات ارزی را پررنگ‌تر کند، به نظر من لزومی ندارد.
وی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در پاسخ به این سوال که انتظار شما از دولت بعد از تک نرخی شدن ارز چیست؟ گفت: در حال حاضر بنگاه‌های تولیدی به شدت دچار کمبود نقدینگی هستند و در بازپرداخت تسهیلات ارزی خود دچار مشکل شده‌اند.
مروج با بیان اینکه در شرایط فعلی ادامه فعالیت برای برخی از واحدهای صنعتی که به سیستم بانکی بدهی دارند، به سختی امکان‌پذیر است، افزود: با تک نرخی شدن قیمت ارز باید موضوع بازپرداخت تسهیلات دریافتی از سوی بخش تولید نیز مشخص شود. اگر قرار باشد که بازپرداخت بدهی‌ها با نرخی نزدیک به نرخ مرکز مبادلات باشد، بسیاری از واحدهای تولیدی با مشکل روبه‌رو خواهند شد. رییس انجمن صنایع نساجی با اشاره به تغییر نرخ دلار مرجع از 1050 به 1226 تومان در سال گذشته گفت: در همان زمان نیز تولیدکنندگان که از وام ارزی استفاده کردند، نگران بازپرداخت بدهی‌های خود شدند. بنابراین با تک نرخی شدن ارز قطعا مشکلات آنها افزایش می‌یابد که لازم است راهکاری برای آن دیده شود.
ارز مورد نیاز تامین شود
حسین سلیمی، عضو هیات مدیره انجمن مدیران صنایع در مورد تک نرخی شدن ارز معتقد است: در حال حاضر دولت در تلاش است که مکانیزم‌های لازم برای تک نرخی شدن قیمت ارز را فراهم کند، اما اجرایی شدن این کار نیازمند این است که ارز کافی نیز در کشور وجود داشته باشد.
وی با اشاره به انتشار اخباری مبنی بر کاهش صادرات نفت ایران به یک میلیون بشکه در روز از سال آینده گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگر ارز حاصل از صادرات یک میلیون بشکه نفت در روز به اضافه 30میلیارد دلار درآمد حاصل از صادرات غیرنفتی در خزانه موجود باشد، کمبود ارزی در کشور وجود نخواهد داشت.
وی با اشاره به اثرات تک نرخی شدن قیمت ارز بر بخش تولید گفت: در حال حاضر از آنجا که بخشی از واحدهای تولیدی دسترسی به دلار 1226 تومانی نداشته‌اند، خود را با قیمت‌هایی نزدیک به قیمت مرکز مبادلات ارزی وفق داده‌اند، اما قطعا با تک نرخی شدن ارز که قطعا به نرخ‌های مرکز مبادلات نزدیک تر است، در قیمت کالاهای اساسی تغییر زیادی را شاهد خواهیم بود که تاثیر مستقیم بر سبد کالایی مردم خواهد داشت.
دو برابر شدن قیمت تمام شده
عبدالحمید قدیمی، دبیر انجمن صنایع ریخته‌گری نیز در مورد پررنگ شدن نقش مرکز مبادلات ارزی و تک نرخی شدن قیمت ارز به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: نزدیک به دو ماه از فعالیت مرکز مبادلات ارزی می‌گذرد، اما میزان مبادلات ارزی در این مرکز به گونه ای نیست که بتواند مرکز ثقل سیاست ارزی شود. در واقع در صورتی که 80درصد مبادلات ارزی کشور در این مرکز صورت می‌گرفت می‌توانستیم قیمت‌های تعیین شده در این مرکز را به عنوان مبنا قرار دهیم.
وی با اشاره به تصمیمات متفاوت دولت در ماه‌های اخیر و اثرات آن بر بخش تولید گفت: صدور بخشنامه‌های مختلف و بی ثباتی در تصمیم‌گیری‌ها مشکلات زیادی را برای فعالان صنعتی ایجاد کرده است. قدیمی شرایط فضای کسب و کار کشور را شرایط فورس ماژور دانست و گفت: در صورت تداوم وضع فعلی بسیاری از فعالان بخش خصوصی مجبور به توقف فعالیت‌شان می‌شوند و بخش عمومی هم تغییر مالکیت خواهد داد؛ به گونه‌ای که مجددا مالکیت دولتی در فعالیت‌هایی که بخش خصوصی در آن وارد شده را شاهد خواهیم بود.
دبیر انجمن صنایع ریخته‌گری افزود: تک‌نرخی شدن قیمت ارز و نزدیک شدن آن به نرخ مرکز مبادلات، عملا باعث می‌شود که قیمت مواد اولیه و مولفه‌های تولید دو برابر شود که این موضوع در قیمت تمام شده محصولات نیز تاثیر می‌گذارد. این موضوع قدرت خرید مردم را نیز نصف می‌کند.
قدیمی با اشاره به سپرده‌های ارزی مردم نیز گفت: تک نرخی شدن تبعات گسترده ای دارد که یکی از آنها تاثیر بر سپرده‌های ارزی مردم است. دولت در این میان نیز باید به این موضوع بیندیشد که در صورت درخواست مردم برای مسدود کردن حساب‌های ارزی شان، قیمت ارز چگونه تعیین خواهد شد یا معادل ریالی آن با چه قیمتی محاسبه می‌شود.
لزوم ثبات در قیمت ارز
دبیر انجمن قطعه سازان با اشاره به اینکه سیاست ارزی که تاکنون اعمال شده است، تولید را دچار مشکل کرده است، می‌گوید: در ماه‌های اخیر تصمیمات مختلفی از سوی مسوولان اتخاذ شده است؛ به گونه‌ای که تعدد برنامه‌ها یک نوع هرج و مرج را ایجاد کرده است.
ساسان قربانی با بیان اینکه دولت پیش از تک نرخی کردن قیمت دلار باید از بزرگ‌ترین مصرف‌کننده ارز کشور یعنی واحدهای تولیدی نظرخواهی کند، افزود: دولت پیش از هر تصمیمی باید به صورت کارشناسانه این موضوع را بررسی کند در غیر این صورت، باید منتظر باشیم و به صورت سعی و خطا اثرات این تصمیمات را بررسی کنیم.
وی ادامه داد: تک نرخی کردن ارز کار بسیار خوبی است و تولید را از بلاتکلیفی در می‌آورد؛ چرا که تولیدکنندگان در شرایط عدم قطعیت نمی توانند کار کنند. دبیر انجمن قطعه‌سازان گفت: ما روی قیمت تعیین شده برای ارز بحثی نداریم، تنها درخواست ما از دولت ایجاد ثبات در قیمت است.