«حمید پورمحمدی» روز دوشنبه در نخستین نشست گزارش عملکرد هشت ساله سازمان برنامه و بودجه کشور به وضعیت اقتصادی کشور در سال گذشته اشاره کرد و گفت: سال ۱۳۹۹ در تاریخ بودجه‌نویسی کشور سالی ویژه بود. در این سال اقتصاد کشور با دو تکانه شدید تحریم و کرونا رو به رو شد. با توجه به اینکه «دونالد ترامپ» در سال پایانی دولتش قرار داشت و با مسئله انتخابات روبه رو بود فشار بر ایران را به اوج رساند و تحریم ها را افزایش داد. اگر مقاومت ایران در برابر این فشار می‌شکست او در انتخابات برگ برنده‌ای در دست داشت و می‌توانست پیروز میدان شود.
معاون سازمان برنامه بودجه اضافه کرد: فراموش نکنیم که چه شرایطی را پشت سر گذاشتیم اما اقتصاد ایران متلاشی نشد و از این شرایط عبور کردیم. در حالی که تورم ونزوئلایی و ١٠٠ درصدی را در ایران پیش بینی می‌کردند، تورم در ٣۶ درصد کنترل شد. اقتصادمان پررونق نیست و می‌دانیم که مردم راضی نیستند؛ اما در شرایطی که دو دست شوم کرونا و تورم، راه نفس اقتصاد ایران را بستند، تاب آوری کردیم.
پورمحمدی گفت: در نتیجه فشار حداکثری دولت آمریکا منابع ارزی به شدت کاهش یافت. زیرا هم صادرات نفت پایین آمد و هم صادرات بخش خصوصی کاهش یافت. در مواردی هم که امکان صادرات وجود داشت انتقال ارز به داخل کشور به راحتی امکان پذیر نبود، به همین دلیل قیمت ارز بالا رفت.
وی اضافه کرد: نخستین اثر بالا رفتن نرخ ارز بر بازار کالا بود که هم از جانب کالاهای وارداتی و هم از جانب کالاهای تولید داخل، تورم بسیار سنگینی به جامعه تحمیل شد. یعنی قیمت کالاهای وارداتی به شدت افزایش یافت و به دنبال آن در داخل نیز فعالان حوزه تولید قیمت کالاهای خود را با توجه به نرخ تورم انتظاری بالا بردند.
پورمحمدی اظهار کرد: در نتیجه کاهش صادرات نفت و بالا رفتن قیمت ارز هزینه‌های دولت نیز به شدت افزایش یافت. سازمان برنامه و بودجه مصرف کننده کالا است و چه در بخش جاری و چه در مورد بخش عمرانی هزینه‌ها بالا رفت.
وی خاطر نشان کرد: از طرف دیگر جامعه انتظار داشت که دولت بخشی از هزینه‌ها را جبران کند. بنابراین دولت تلاش کرد با پرداخت وام به بخش تولید، پرداخت وام یک میلیون تومانی به خانوارها، پرداخت بخشی از بیمه بیکاری، یارانه معیشتی و مواردی از این دست، بخشی از هزینه‌های تحمیل شده به جامعه را جبران کند.
پورمحمدی افزود: یکی از اقدامات مهم دولت در این مورد افزایش حقوق کارمندان برای تاب آوری این قشر در برابر فشارهای اقتصادی بود. سال گذشته حقوق کارمندانی که کمتر از چهار میلیون تومان دریافت می کردند ۵۳ درصد افزایش یافت. همچنین کارمندانی با دریافتی ۴ تا ۶ میلیون تومان شاهد افزایش ۴۵ درصدی حقوق خود بودند.
وی خاطر نشان کرد: به طور متوسط حدود ۳۴ درصد به حقوق کل کارمندان اضافه شد.
معاون سازمان برنامه بودجه گفت: سال‌های گذشته معمولاً دولت حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد بودجه‌های عمرانی را تخصیص می‌داد تا بتواند هزینه‌های جاری را پوشش دهد، اما در سال ۹۹ اگرچه کل بودجه عمرانی ۸۸ هزار میلیارد تومان بود، برای اولین بار از طرق مختلف بودجه عمرانی را به ۹۲ هزار میلیارد تومان افزایش داد.
وی افزود: با همه منابع کمی که در اختیار داشتیم ۴ هزار میلیارد تومان منابع بودجه عمومی را نزد بانک‌ها بصورت وجوه اداره شده قراردادیم که به عنوان یارانه سود یا تعدیل نرخ سود و ۱۵ هزار و ۵۰۰میلیارد تومان تسهیلات برای حفظ و ایجاد اشتغال در قالب تبصره ۱۸ به بخش‌های مختلف پرداخت شد.
سال گذشته دولت کمتر از حد مجاز از صندوق توسعه ملی برداشت کرد
معاون سازمان برنامه بودجه اشاره کرد: از جمله انتقادات به دولت استفاده از منابع صندوق توسعه ملی است، اما باید توجه داشت که قانون بودجه گفته بود ۷۲ هزار میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی برداشت شود. اما سال گذشته فقط حدود ۴۰ درصد حق بودجه برداشت شد و اگر بیشتر برداشت می‌شد در واقع پول ارزی را دریافت می‌کردیم که فروش نرفته و این پایه پولی را افزایش می‌داد. واقعیت این است اگر برداشت از منابع بانک مرکزی باشد متضرر اصلی بودجه دولت است و دلیلش این است که وقتی از پایه پولی برداشت شود تورم بالا رفته و همه بازارها بهم می‌ریزد و تنها جایی که باید جبران کند بودجه عمومی دولت است.
سهم نفت در بودجه ۲ درصد بود
وی افزود: در سال گذشته میزان بهره مندی بودجه از درآمدهای نفتی ۲ درصد بود. این درحالی است که بصورت متعارف نسبت در سال‌های مختلف۴۰ درصد از منابع بودجه از محل منابع حاصله از صادرات نفت تأمین می‌شد. این میزان در سال قبل به ۲درصد تقلیل یافت. یعنی چیزی حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان بود.
پرداخت وام یک میلیون تومانی
پورمحمدی گفت: کار خیلی مهمی که با همکاری سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی و نظام بانکی انجام شدو براساس مطالعات انجام شده که در دنیا برای اولین بار در این حجم و سطح انجام شده پرداخت ۲ مرحله وام ۱ میلیون تومانی بود که به خانوارها ارایه شد. ۶۶ درصد افراد این وام را دریافت کرده‌اند.
چرا یارانه ثروتمندان حذف نمی‌شود؟
معاون سازمان برنامه و بودجه در پاسخ به این سؤال که با توجه به کمبود منابع و شرایط سختی که برای دولت وجود دارد پرداخت یارانه به دهک‌های بالا که نیازمند هم نیستند تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟ گفت: تجربه‌ای که در حذف یارنه بگیران وجود داشت بخاطر عدم اتصال تمام سامانه‌ها به هم تجربه موفقی نبود و وقتی که تعدادی کاهش پیدا کردند مشاهده شد که اتفاقا آنهایی که کاهش پیدا کردند در بینشان اقشار آسیب‌پذیر هم بودند. یعنی ناگزیر می‌شدند دوباره آنها را برگردانند. بنابراین تا سامانه‌ها همه به هم متصل نشود و بررسی نشود این ممکن است که آسیبش بیشتر باشد.