چرایی دعوت ناگهانی آمریکا از اتحادیه عرب برای نشست رُم در خصوص سوریه

فردا دوشنبه (۲۸ ژوئن)، قرار است به منظور وادار کردن کردن روسیه به پذیرش قطعنامه سازمان ملل در خصوص ارسال کمک‌های بشردوستانه به سوریه از طریق مرز زمینی (بدون هماهنگی با دولت در دمشق)، نشست وزرای امور خارجه کشورهای عضو ائتلاف بین‌المللی موسوم به ضد داعش در رم برگزار شد.

روزنامه سعودی «الشرق الاوسط» چاپ لندن با انتشار یادداشتی با تیتر «"عادی سازی روابط" با دمشق، غافلگیری آمریکا برای نشست رم» از اقدام ناگهانی واشنگتن در بزرگ‌تر کردن فهرست مدعوان به این نشست برای بررسی وضعیت سوریه و دعوت از اتحادیه عرب در این راستا خبر داد.

در این یادداشت آمده است که آمریکا، ناگهان فهرست مدعوین به این کنفرانس وزرا در خصوص سوریه در رم را که قرار است فردا، دوشنبه برگزار شود، بزرگتر کرد تا با دعوت از اتحادیه عرب، موضوع عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با سوریه هم در دستور کار قرار گیرد.

بر اساس این گزارش، قرار است در این نشست، «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا به همراه ۱۵ همتای او در گروه ۷ و اتحادیه اروپا و نیز ترکیه و قطر مشارکت یابند.

در ادامه یادداشت مذکور آمده است که این نخستین نشست در سطح وزرا درباره سوریه است که در دولت بایدن و به ریاست «آنتونی بلینکن» برگزار می‌شود. این نشست در حاشیه نشست ویژه ائتلاف بین‌المللی موسوم به ضد داعش در پایتخت ایتالیا برگزار می‌شود.

قرار بود پیش از ارائه یک پیش‌نویس مختصر درباره پرونده کمک‌های انسان‌دوستانه و تمدید سازوکار ارسال آن از طریق مرزها که زمان آن دهم ماه آتی به اتمام می‌رسد، «گیر پدرسن»، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، گزارشی مختصر ارائه کند و هر وزیر، نیز دو دقیقه در این خصوص سخنرانی کند.

الشرق الاوسط در ادامه نوشت: اما کشورهای شرکت‌کننده در این نشست، دو روز پیش دریافتند که از ایرلند و اتحادیه عرب نیز برای شرکت در این نشست، دعوت به عمل آمده است. ایرلند در کنار نروژ برای این نشست دعوت شد زیرا این دو کشور، مسئول پرونده امور انسانی در نیویورک هستند. اما دلیل دعوت از اتحادیه عرب این است که آمریکا می‌خواهد موضوع تمایل کشورهای عربی برای عادی‌سازی روابط با دمشق و بازگرداندن آن به این اتحادیه را بررسی کند زیرا برخی کشورهای عربی خواستار این امر هستند و از سوی دیگر فشارهای روسیه نیز در این زمینه وجود دارد امری که در جریان سفر اخیر «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه به برخی کشورهای عربی و دیدارش با برخی وزرا، ملموس بود.

بنا بر این گزارش، واشنگتن و پاریس اخیرا به کشورهای عربی و اروپایی اعلام کرده‌اند که عادی سازی روابط با سوریه نباید رایگان و بدون دریافت امتیاز باشد و باید منتظر موضع روسیه در قبال موافقت با قطعنامه بین‌المللی در خصوص تمدید ارسال کمک‌ها از طریق مرزها پیش از پایان مجوز کنونی که در دهم ماه آتی به اتمام می‌رسد، ماند.

بنا بر این گزارش، واشنگتن تلاش دارد، سه گذرگاه مرزی که دوتای آنها در ترکیه و یکی در عراق است، به روی سوریه باز کند و برای جلب موافقت روسیه پالس‌های مثبتی به مسکو فرستاده که از همه مهم‌تر عدم اعلام هیچ تحریم جدیدی علیه سوریه به موجب تحریم سزار طی شش ماه نخست ریاست‌جمهوری بایدن است. این در حالی است که دولت دونالد ترامپ طی شش ماه آخر دوره خود، ۱۱۴ مورد تحریم علیه دمشق تحمیل کرد.

اما تا به این لحظه، واشنگتن درباره موضع مسکو اطمینان ندارد که اعلام کرده است این تصمیم در بالاترین سطوح سیاسی کشور روسیه یعنی ریاست‌جمهوری اتخاذ می‌شود و نشانه‌های موجود بیانگر مخالفت پوتین با این تصمیم است. زیرا «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه طی نامه‌ای به «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل، کشورهای غربی را به «باج‌گیری» متهم کرد.

شورای امنیت سال ۲۰۱۴، زمانی که جنگ سوریه در اوج قرار داشت، با تصویب قطعنامه‌ای کمک‌رسانی‌های انسانی به مناطق تحت کنترل گروه‌های مسلح مختلف را مجاز کرد و کمک‌رسانی‌ها به سوریه بدون دخالت دولت مرکزی، از آن زمان تاکنون به‌صورت موقتی و زمان‌دار، دنبال می‌شود. آمریکا، ترکیه و کشورهای غربی بر ارسال کمک‌های انسان دوستانه به سوریه از طریق گذرگاه‌های زمینی این کشور را دنبال می کنند. اما متحدان سوریه و به طور خاص روسیه و چین، مخالف این شیوه کمک‌رسانی هستند و تاکید دارند که کمک‌ها باید از طریق دمشق صورت گیرد در غیر این‌ صورت خلاف حاکمیت ارضی سوریه است.