به گزارش موبوایران، کوالکام به‌تازگی از پردازنده‌ی قدرتمند اسنپدراگون ۸۸۸ پلاس رونمایی کرد. اما با در نظر گرفتن این مورد که گوشی‌های مجهز به این پردازنده قرار نیست تا آخر امسال راهی بازار شوند و اینکه تفاوت عملکرد هم بین آن‌ها و گوشی‌های مجهز به اسنپدراگون ۸۸۸ فاحش نیست، به نظر می‌رسد منطقی نیست منتظر محصولی با این پردازنده باشیم.
کوالکام از زمانی که اسنپدراگون ۸۵۵ را رونمایی کرد تصمیم گرفت در نیمه‌ی دوم هر سال از مدل پلاس پردازنده‌های خود نیز رونمایی کند. اینطور شد که در نیمه‌ی دوم سال ۲۰۱۹ شاهد رونمایی از اسنپدراگون ۸۵۵ پلاس، در نیمه‌ی دوم سال گذشته اسنپدراگون ۸۶۵ پلاس و امسال هم شاهد رونمایی از اسنپدراگون ۸۸۸ پلاس بودیم. تمام مدل‌های پلاس تفاوت عملکرد زیادی به نسبت مدل استاندارد خود نداشتند و در نهایت فاصله‌ی بین آن‌ها ۱۵ درصد بود.
البته هر سال هم خبرهای زیادی منتشر می‌شد مبنی براینکه گوشی‌های مجهز به مدل پلاس از پردازنده‌های پرچم‌دار کوالکام لزوما ارزش خرید بیشتری به نسبت گوشی‌های مجهز به مدل استاندارد نداشتند و کاربر با خرید محصولی مجهز به هر یک از آن‌ها می‌توانست بهترین تجربه را از اندروید داشته باشد. امسال هم از این قاعده مستثنی نیست.
اگر رویداد رونمایی از اسنپدراگون ۸۸۸ پلاس را از دست دادید باید بگوییم مهم‌ترین تغییری که این پردازنده به نسبت قبل داشت، افزایش فرکانس قدرتمندترین هسته‌ی آن یعنی Cortex-X1 از ۲٫۸۴ به ۲٫۹۹۵ گیگاهرتز و همچنین افزایش ۲۰ درصدی سرعت پردازش تراشه‌ی هوش مصنوعی بود. اگرچه این تغییرات بسیار خوب هستند اما آنقدری اهمیت ندارند که بخواهیم بگوییم باید حتما منتظر محصولاتی مجهز به اسنپدراگون ۸۸۸ پلاس بود.
کوالکام پیش از این هم چنین حرکتی را انجام داده بود. همانطور که گفته شد، از اسنپدراگون ۸۵۵ پلاس تاکنون فرق خاصی بین دو مدل پلاس و استاندارد دیده نمی‌شود ولی کوالکام علاوه بر این پردازنده‌ها، یک پرچم‌دار مقرون به صرفه هم رونمایی کرده که اصلا تفاوت خاصی با اسنپدراگون ۸۶۵ پلاس ندارد. راجع به اسنپدراگون ۸۷۰ صحبت می‌کنیم که مشخص نبود با چه هدفی از سوی کوالکام تولید و راهی بازار شد.
تفاوت عملکرد بین اسنپدراگون ۸۷۰ و ۸۶۵ پلاس آنقدر کم است که به نظر می‌رسد کوالکام خواسته پردازنده‌ی قدیمی را با نامی جدید در گوشی‌های خود داشته باشیم، نه پردازنده‌ای کاملا جدید و بهبود یافته. حال سوال اینجاست که آیا واقعا سخت شده که بخواهیم از تراشه‌های پرچم‌دار بکار رفته در گوشی‌های هوشمند انتظاری بیش از این داشته باشیم یا اینکه مسأله چیز دیگری است؟
عملکرد اسنپدراگون ۸۸۸ پلاس به نسبت نسل قبل چگونه است؟
اسنپدراگون ۸۸۸ پلاس همانطور که گفته شد سومین نسل از مدل پلاس پردازنده‌های پرچم‌دار کوالکام به حساب می‌آید. البته چند سال قبل یک مدل بهبود یافته تحت عنوان اسنپدراگون ۸۲۱ هم راهی بازار شده بود اما خب از پسوند «پلاس» در آن خبری نبود و کوالکام هم تا دو سال بعد آن فقط یک پرچم‌دار در هر سال رونمایی می‌کرد. بنابراین سوال اینجاست که اسنپدراگون ۸۸۸ پلاس در مقایسه با نسل‌های گذشته چه عملکردی دارد و تا چه اندازه از آن‌ها بهتر است و همچنین اینکه تفاوت آن با مدل استاندارد به نسبت تفاوت سایر پردازنده‌ها با مدل پلاس یا مدل بهبود یافته‌شان تا چه اندازه است؟ با نگاهی به شکل زیر می‌توانید به پاسخ این پرسش دست پیدا کنید.
همانطور که مشاهده می‌کنید، اسنپدراگون ۸۸۸ پلاس و اسنپدراگون ۸۷۰ به نسبت مدل‌های قبل کمترین تغییر را در مقایسه با تفاوت بین مدل‌های استاندارد یا بهبود یافته‌ی پردازنده‌های چند سال قبل داشتند. به وضوح مشخص است که مثلا تغییر بین اسنپدراگون ۸۶۵ پلاس و ۸۶۵، کمی کمتر از دو برابر تغییری است که بین اسنپدراگون ۸۸۸ و ۸۸۸ پلاس مشاهده می‌شود.
البته ۵٫۵ درصد بهبود عملکرد پردازنده تغییر معقول و خوبی به حساب می‌آید اما هیچ تغییری در وضعیت گرافیک دیده نمی‌شود و این یعنی کاربر اگر بخواهد پرچم‌داری مجهز به اسنپدراگون ۸۸۸ پلاس خریداری کند و اکنون منتظر ورود آن به بازار است باید بداند برای محصولی منتظر مانده که تنها ۵٫۵ درصد، آن هم در بهترین حالت از پرچم‌دارهای کنونی مجهز به اسنپدراگون ۸۸۸ سریع‌تر است. در نسل گذشته یعنی اسنپدراگون ۸۶۵، نه تنها مدل پلاس حدودا ۱۰ درصد از لحاظ سرعت پردازشی بهتر بود بلکه از لحاظ قدرت گرافیکی نیز به همین میزان (اندکی بیشتر) در وضعیت بهتری قرار داشت. بدین ترتیب اگر کاربری خرید پرچم‌داری مجهز به اسنپدراگون ۸۶۵ پلاس را در اولویت قرار می‌داد آنقدرها هم غیر معقول به نظر نمی‌رسید.
البته این روزها پردازنده‌ها از لحاظ قدرت پردازشی هیچ کمبودی ندارند و اگر قرار باشد بخواهیم در بخشی شاهد ارتقای عملکرد باشیم، آن باید گرافیک باشد. بخشی که معمولا کمتر به آن توجه می‌شود اما در انجام بازی‌ها بیشترین تاثیر را دارد و با در نظر گرفتن اینکه این روزها نمایشگر گوشی‌ها از رفرش‌ریتی بیش از ۱۲۰ هرتز پشتیبانی می‌کنند، ارتقای قدرت گرافیک بیش از پیش حس می‌شود و منطقی‌تر هم هست.
البته نباید فراموش کنیم که اسنپدراگون ۸۸۸ پلاس از لحاظ توانایی هوش مصنوعی، حدودا ۲۰ درصد ارتقا داشته که خب در جدول بالا اشاره‌ای به آن نشده است چون برای کاربران معمولا توانایی پردازشی و گرافیکی تمام چیزی است که اهمیت دارد. اما خب توانایی پردازش هوش مصنوعی در اسنپدراگون ۸۸۸ پلاس از ۲۸ به ۳۲ TOPS رسیده است. البته این اعداد و ارقام نمی‌تواند ما را متوجه میزان تغییرات صورت گرفته در دنیای واقعی کند.
از طرفی به نظر می‌رسد این ارتقای ۲۰ درصدی در بهترین حالت ممکن و در انجام یک سری کارهای خاصی باشد که مشخص هم نیست آیا اصلا چنین کارهایی برای بسیاری از کاربران مهم هستند یا خیر. از سویی دیگر بسیاری از برنامه‌ها یا بازی‌ها نیازی به سرعت و توانایی بالای یادگیری ماشینی ندارند. بنابراین به نظر می‌رسد جز در یک سری موارد خاص، این ۲۰ درصد ارتقا به هیچ کار کاربران نیاید.
به طور کلی قصد داشتیم به این موضوع بپردازیم که تفاوت عملکرد بین دو مدل استاندارد و پلاس از پردازنده‌های کنونی کوالکام اصلا محسوس نیست، خصوصا اگر بخواهیم تفاوت بین آن‌ها را با تفاوت بین مدل‌های گذشته مقایسه کنیم. اگرچه قدرت و سرعت بالاتر همیشه مورد استقبال واقع می‌شود و از این بابت که پردازنده‌ای هرچند با ۵ درصد توانایی بیشتر تولید می‌شود خوشحال می‌شویم، اما خب به نظر می‌رسد خیلی منطقی نباشد که بخواهیم وقت و بودجه‌ی خود را برای پرچم‌داری صرف کنیم که قرار است تنها نقطه‌ی جذاب آن پردازنده‌ی اسنپدراگون ۸۸۸ پلاس باشد.
از طرفی بعید به نظر می‌رسد تا سه‌ماه سوم یا چهارم امسال خبری از یک گوشی هوشمند مجهز به پردازنده‌ی جدید کوالکام باشد. یعنی دقیقا زمانی که خود شرکت قصد دارد از پردازنده‌ی نسل بعدش رونمایی کند؛ پردازنده‌ای که نمی‌دانیم قرار است اسنپدراگون ۱۰۰۰ نامیده شود یا چیز دیگری.
آیا دست‌یابی به سرعت پردازشی بالا سخت‌تر شده است؟
اگر مصرف بالای انرژی مانعی بر سر راه کوالکام نباشد، قطعا این شرکت به دنبال این خواهد بود که سرعت پردازنده‌هایش را ارتقا دهد و خب به نظر می‌رسد دلیل اصلی که باعث شده فعلا شاهد ارتقای چشمگیر سرعت هسته‌های اسنپدراگون ۸۸۸ پلاس یا ارتقای توان گرافیکی آن نباشیم همین مسأله‌ی مصرف انرژی است. به همین خاطر هم هست که معمولا در مدل پلاس، فرایند ساخت بهینه می‌شود اما سوال اینجاست که چرا رسیدن به سرعت پردازشی بیشتر تا این حد سخت شده است؟
اینطور که به نظر می‌رسد، کوالکام این روزها در همان فرایند ساخت پردازنده‌ی مدل استاندارد تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد تا بهترین تراشه‌ای که می‌تواند را با بالاترین فرکانس ممکن تولید کند. مثلا اسنپدراگون ۸۸۸ با هسته‌ی Cortex-X1 توانست به فرکانس ۲٫۸۴ گیگاهرتز دست پیدا کند. به عبارتی این پردازنده همین حالا هم توانسته به فرکانسی نزدیک به فرکانس فوق‌العاده‌ی ۳ گیگاهرتز دست پیدا کند و خب خیلی هم با آن تفاوتی ندارد.
در واقع اگر صنعت تراشه را در نظر داشته باشید می‌بینید که این اتفاق همه جا در حال رخ دادن است. مثلا اگر گرافیک‌های سری RTX 30 انویدیا را (که البته اگر بتوان آن‌ها را خریداری کرد) در اختیار داشته باشید، می‌بینید که پتانسیل اورکلاک بسیار کمی دارند. این در حالی است که پیش از این گرافیک‌ها را می‌شد به میزان زیادی اورکلاک کرد و از توان اضافه‌ی آن‌ها بهره برد. البته این اتفاق بدی نیست چون شرکت‌ها همان مدل اولیه را آنقدری خوب و قدرتمند می‌سازند که پتانسیل کمی برای اورکلاک باقی می‌ماند. حتی اگر شرایط خنک‌کنندگی هم بسیار خوب باشد باز هم پتانسیل افزایش توان مدل استاندارد آنقدر زیاد نیست که شاهد پیشرفت چشمگیری باشیم.
نباید فراموش کرد که در پردازنده‌های موبایل، گرافیک و پردازنده تنها مواردی نیستند که روی یک تراشه قرار می‌گیرند. این‌ها به شکل کاملا فشرده‌ای در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، خصوصا حالا که لیتوگرافی ساخت آن‌ها از ۷ به ۵ نانومتری کاهش پیدا کرده است. بدیهی است در این شرایط خنک‌سازی به نسبت گرافیک یا پردازنده‌ها به صورت مجزا سخت‌تر می‌شود. در نتیجه شرکت‌های سازنده‌ی تراشه هیچ ارتقایی را برای پردازشگر گرافیکی یک پردازنده‌ی موبایل در نظر نمی‌گیرند تا بدین ترتیب بتوان دما را کنترل کرد.
از طرفی جهان با یک مشکل بزرگی مواجه شده که این روزها همه در رابطه با آن هراس دارند؛ کمبود تراشه‌ی قدرتمند که باعث شده شرکت‌ها نه تنها گوشی‌های قدرتمند خود را در تعداد کمتری تولید کنند بلکه حتی از عرضه‌ی یک سری از آن‌ها نیز صرف نظر کنند (مثل سامسونگ که از تولید سری گلکسی نوت ۲۱ صرف نظر کرد). این مورد هم می‌تواند یک عامل تاثیرگذار باشد که باعث می‌شود شرکت‌ها به همین پردازنده‌های کنونی با قدرتی که دارند قناعت کنند. در نتیجه شاهد پردازنده‌هایی هستیم که پتانسیل اورکلاک پایینی داشته و سرعت آن‌ها نیز ارتقای زیادی پیدا نمی کند. بنابراین به نظر می‌رسد سرعت ۲٫۹۹۵ گیگاهرتز نهایت سرعتی است که کوالکام می‌توانست به آن دست پیدا کند تا هم یک افزایش سرعت معقولی را شاهد باشیم و هم از لحاظ مصرف انرژی و دمای تولید شده مشکل خاصی بوجود نیاید.
۲۰۲۱ سال عجیبی برای پردازنده‌های موبایل بوده است
۲۰۲۱ به طور کلی سال بسیار عجیبی برای پردازنده‌های موبایل بوده است. سرعت پردازشی تراشه‌های موبایل (حتی تراشه‌های کامپیوتر) بسیار افزایش پیدا کرده در حالی که اندازه‌ی آن‌ها کوچک‌تر و کوچک‌تر می‌شود و در مصرف انرژی هم عملکرد بهینه‌ترین از خود نشان می‌دهند. اما خب از طرفی رسیدن به آن نقطه اوج که مد نظر هست هم بسیار سخت شده است.
برای مثال اسنپدراگون ۸۸۸ پلاس یا اسنپدراگون ۸۷۰ را در نظر بگیرید که هر کدام به نسبت پردازنده‌های قبلی خود پیشرفت‌هایی هرچند اندک داشته‌اند اما نمی‌توان هیچ یک از آن تغییرات صورت گرفته را انقلابی دانست. از طرفی همانطور که در بالا اشاره شد، گوشی‌های پرچم‌دار مجهز به پردازنده‌ی اسنپدراگون ۸۸۸ پلاس به احتمال بسیار فراوان اواخر امسال رونمایی و راهی بازار می‌شوند. یعنی همان حوالی که کوالکام از پردازنده‌ی پرچم‌دار نسل جدید خود رونمایی می‌کند. در حالی که این روزها گوشی‌های بسیار خوبی در بازار وجود دارند که به اسنپدراگون ۸۸۸ مجهز شده‌اند، به نظر می‌رسد منتظر ماندن برای محصولی که از مدل پلاس این پردازنده به عنوان قلب تپنده‌ی خود بهره می‌برد اصلا منطقی نباشد چون فقط قرار است در بهترین حالت، به پردازنده‌ای با ۵ درصد سرعت بیشتر دسترسی داشته باشید.
آنچه که کاربران در واقع منتظرند اواخر امسال شاهد باشند، محصولی با پردازنده‌ی اسنپدراگون ۸۸۸ پلاس نیست، بلکه همه می‌خواهند ببینند برنامه‌ی کوالکام برای پردازنده‌ی پرچم‌دار سال ۲۰۲۲ آن چیست. با همکاری سامسونگ و AMD و حضور قدرتمند و بی‌رقیب اپل در بازار پردازنده‌های موبایل، کوالکام هم باید برنامه‌ی ویژه‌ای را در سر داشته باشد چون در غیر این صورت نمی‌تواند به‌سادگی با دو غول کره‌ای و آمریکایی در این زمینه رقابت کند.
گفته می‌شود اسنپدراگون جدید که خب متاسفانه از نام آن اطلاعی نداریم، قرار است به هسته‌ی قدرتمند Cortex-X2 شرکت ARM و هسته‌های A710 و A510 مجهز شود. همچنین یک پردازشگر گرافیکی قدرتمند و جدید هم برای آن در نظر گرفته خواهد شد که به نظر می‌رسد قدرت بسیار بالایی داشته باشد. با این حال تمام این موارد در حد یک شایعه است و باید منتظر ماند و دید طی هفته‌ها یا ماه‌های آتی چه خبرهای بیشتری پیرامون پردازنده‌ی پرچم‌دار جدید کوالکام منتشر می‌شود.