یادداشت/ همه کاربردهای طلا
در درجه ی اول از طلا به منظور سکه زنی و تهیه ی شمش و پشتوانه ی ارزی استفاده می شود به طوری که در کشور های سرمایه داری رقمی حدود ۴۰۰۰۰ تن را شامل می شود.
مقدار باقی مانده ی طلا در تولید لوازم مختلف به کار می رود که جواهرات زینتی در صدر آنها قرار دارد (50%) . انواع سبز و سفید و زرد طلا در جواهرسازی مورد استفاده قرار می گیرد. به خاطر نرمی در جواهرسازی آن را مس، نقره، نیکل و یا پالادیم همراه می کنند.
شمش های طلا
عمدهترین موارد تقاضای طلا برای جواهرات، صنایع الکترونیک، دندانپزشکی، سرمایه گذاریهای جزیی و دیگر موارد است. تقاضای مشتری یکی از موارد تقاضای طلا است که مجموع سرمایه گذاریهای جزیی و تقاضا برای جواهرات را شامل میشود.
میزان تقاضای طلا برای مصارف دندانپزشکی و صنایع در طول سال تقریباْ ثابت است و تغییر خاصی را نشان نمیدهد ولی تقاضای طلا برای جواهرات در طول سال متغیر است بطوریکه در سه ماهه آخر سال بالاترین مقدار را نشان میدهد و در تمام کشورها بالاترین میزان تقاضای طلا در روزهای قبل از سال نو آنها است که بهدلیل مصرف در ساخت جواهرات میباشد.
اطلاعات موجود در سال 1995 معرف آن است که کشورهای آسیایشرقی و جنوبشرقی مجموعاْ با خرید 1126 تن طلا رکورددار تقاضای طلا در سطح منطقه بودهاند. این مقدار حدود 40 درصد کل تقاضای جهانی طلا بود که دلیل عمده آن شکوفایی اقتصادی این منطقه از جهان در این سالها است. کشور هند با متوسط تقاضای 700 تا 800 تن طلا، در صدر کشورهای مصرف کننده طلا قرار دارد زیرا در هند طلا و جواهرات جایگاه ویژهای دارد.
تقاضای جهانی برای مصارف عمده (ربع اول سال2000 تا ربع سوم سال 2002)
کشورهای خاورمیانه مجموعاْ از نظر تقاضای طلا در رده دوم قرار دارند. ایالات متحده آمریکا با متوسط تقاضای 350 تا 450 تن در رده سوم قرار دارد، به عبارتی هند به تنهایی مصرف بالاتری از مجموع کشورهای خاورمیانه و ایالات متحده آمریکا دارد.
در ردههای بعدی چین و کشورهای اروپایی قرار دارند. عربستان سعودی و ترکیه در ردههای ششم و هفتم واقع شدهاند. بیشترین مورد مصرف طلا در ساخت جواهرات و وسایل زینتی است که برمیگردد به خواص ویژه این فلز از جمله: مقاومت در برابر اکسید شدگی و تیره شدگی، جلا و رنگ زیبای آن و همچنین اثر آرامبخش آن بر اعصاب.
استفاده از لایه ای از طلادر نمای ساختمان
انواع آلیاژهای طلا در صنعت ارزش روزافزونی پیدا کرده است. طلا در صنایع و نیز سیستم های دفاعی با تکنولوژی بسیار مدرن کاربرد دارد. این فلز در انواع زیادی از لوازم الکترونیکی حالت جامد، در وسایل ثبت و کنترل صنعتی و تجهیزات مقاوم به خوردگی، در فرآیندهای شیمیایی به کار برده می شود. مصرف صنعتی طلا در سال 1983 حدود یک میلیون اونس بوده اما مصرف آن در کاربردهای حساس مستقیم مانند الکترونیک و سخت افزار نظامی، احتمالا به طور قابل ملاحظه ای کمتر می باشد. در میان موارد استفاده ی استراتژیک و صنعتی طلا، مهم ترین استفاده ی آن در لوازم الکترونیکی به ویژه در بردهای مدار چاپی اتصالات کنتاکتورهای اصلی، مدارهای مینیاتوری و به عنوان یک دو پانت در بعضی از نیم رسانا ها را می توان نام برد.
دستگاه های الکترونیکی حالت جامد مدرن از قبیل کامپیوترها نیاز به کنکتورها، کنتاکت های سوئیچ، اتصالات لحیم کاری شده و سایر اجزای معینی دارند که بایستی کاملا عاری از هر گونه لایه و فیلم کدر و تیره با مقاومت زیاد باشند و دیگر آنکه به جهت عمر دستگاه بایستی از نظر شیمیایی و متالوژیکی پایدار باقی بمانند. در سیستم های الکترونیکی نظامی و شهری پیچیده، به صورت روزافزونی از طلا برای مطمئن شدن از عملیات وابسته تحت یک محدوده ی وسیع از شرایط عملی(عملیاتی) استفاده می شود.
از طلا در ساخت دیودها، ترانزیستورها و بعضی قطعات الکترونیکی که می بایستی دارای مقاومت شیمیایی و حرارتی در موقع ساخت باشند استفاده می شود. آلیاژهای طلا از دیرباز در تجهیزات الکتریکی معینی به کار برده شده اند از جمله می توان به اجزای ویژه ای از دستگاه پتانسیومترها و در جاهایی که تولید مجدد، دوبله کردن و دوباره خوانی از دیدگاه صنعت الکترونیک دربلند مدت امری اساسی می باشد، اشاره کرد. سیم هایی از آلیاژ ( طلا- پالادیم ) در ترموکوپل ها مورد استفاده قرار می گیرند به ویژه آنهایی که برای اندازه گیری دماهای بالا در بعضی از فرآیندهای صنعتی و موتورهای هواپیما، مورد استفاده واقع می شوند.
استفاده از طلا در ساخت قطعات الکترونیکی و کامپیوتری
طلا بهدلیل هدایت الکتریکی بالا و مقاومت در برابر اکسید شدن، اهمیت ویژهای در ساخت تجهیزات الکترونیکی و کامپیوتری دارد.آلیاژهای لحیم کاری سخت ( زردجوش ) که حاوی طلا می باشند، در ارتباط با صنعت هوافضا به ویژه در مونتاژ بعصی از موتورهای توربینی جهت نظامی و نیز موتورهای راکت با عملکرد بالا، مهم می باشند.
طلا به عنوان یک بازتاب کننده تشعشعات مادون قرمز در ادوات گرمادهی تابشی و نیز ادوات خشک نمودن و پنجره های عایق حرارتی مورد استفاده در ساختمان های بزرگ و فضاپیماهایی از قبیل شاتل فضایی که به طلا به عنوان حفاظت کننده و seal کننده ای برای سیستم خنثی کننده ی فشار آئرودینامیک (propulsion) حیاتی اش در مقابل مشکلات ناشی از شکنندگی هیدروژن می نگرد و تکیه دارد، مورد استفاده قرار می گیرد. طلا را به شکل مایع های آلی فلزی ارگانومتالیک برای تزیین شیشه و چینی استفاده کرده و از برگ طلا (goldleaf) برای تزیین داخل و خارج ساختمان ها استفاده می کنند.
طلای رشته ای
آلیاژهای طلا را در دیسک های پاره شونده ( دیسک ها و دیافراگم هایی که تحت یک فشار معین از هم گسیخته شده و کار یک قسمت از دستگاه را متوقف می کند ) در تجهیزات فرآیند شیمیایی استفاده می شود و در قالب های اکستروژن با سوراخ های زیاد برای ایجاد فیلامان های فلزی، پلاستیکی و منسوجات کاربرد دارد.
این فلز همچنین بهصورت آلیاژ همراه با پالادیوم در ترموکوپلها، بدنه سفینهها و دیگر صنایع هوافضا کاربرد دارد. بهعنوان مثال در ساخت هر فروند هواپیما بین 25 تا 30 کیلوگرم طلا بهکار میرود.
کاربرد طلا در صنایع هوافضا
در حدود 2.2 درصد از تقاضای طلا در دندانپزشکی مصرف میشود زیرا علاوه بر مقاومت در برابر خوردگی، با همان نرخ رشد مینای دندان منبسط میشود.
میزان تقاضا برای دندانپزشکی و مصارف صنعتی در طول سال تقریباْ ثابت میباشد و تغییرات خاصی را نشان نمیدهد. ولی تقاضا برای جواهرات و تقاضا برای مشتری که متاثر از تقاضا برای جواهرات است در سه ماهه آخر سال بالاترین مقدار را نشان میدهند. از طلا همچنین در نوارهای تزیینی و یراق دوزی، پارچه های زربفت، تذهیب کاری، صفحه نگاری کتب و نامه نگاری استفاده می شود. از دیگر موارد استفاده ی طلا کاربرد آن در صنایع شیمیایی و پزشکی و عینک سازی می باشد.
تقاضا جهانی طلا برای مصارف عمده (1996 ـ2001)
مصارف درمانی طلا:
از گذشتههای خیلی دور طلا برای درمان بسیاری از بیماریها استفاده میشد. در اینجا به تعدادی از این بیماریها اشاره میشود.
1. در حدود سال 1885 در آمریکا طلای کلوئیدی به عنوان درمان دیپسومانیا (dipsomania)که میل شدید به مصرف الکل میباشد، بهکار میرفت.
2. اولین تحقیق پزشکی مستند و مدرن در مورد کاربرد طلا در سال 1890 صورت گرفت. در این سال دکتر رابرت کخ کشف کرد که باسیل سل نمیتواند در حضور طلا زندگی کند.
3. در اوایل دهه 1900 پزشکان برای درمان دردهای مفصلی، قطعهای از طلا به ارزش پنج دلار را در زیر پوست، مثلآ در ناحیه مفصل زانو کار میگذاشتند در نتیجه در بیشتر موارد درد کاهش یافته یا کاملآ برطرف میشد.
4. از سال 1927 طلا بهطور مداوم برای درمان آرتروز بهکار گرفته شدهاست.
5. طلا در مورد ناهنجاریهای غددی و عصبی مورد استفاده بوده و در احیاء مجدد فعالیتهای غددی، تحریک اعصاب و آزاد کردن فشار عصبی سودمند است.
6. طلا میتواند بر مکانیسم گرمایی بدن تاثیر مثبتی داشته باشد. بویژه در مورد عرق کردنهای شبانه، تشنگی شدید و ضعف و کاهش دمای بدن موثر است.
مصرف طلا در دندانپزشکی
7. آقایان نیلو کایرو(Nilo.Cairo) و ا. برینکمن(A.Brinckmann) تحقیق ارزندهای به نام” مواد پزشکی" ارائه دادند که در آن طلای کلوئیدی به عنوان درمانگر شماره یک چاقی مطرح شده است.
طلا همچنین در درمان بیماریهای زیر مفید میباشد:
8. اعتیاد 9. آلزایمر 10. حواس پرتی 11. بیماری دوگانگی (Bi-Polar Disease) که یک بیماری روانی است. 12. دندان قروچه(Bruxism) 13. ورم زانو و آرنج 14. سندرم جنگ خلیج فارس 15. سرطان 16. غلظت خون 17. بیماری کرون (Crohn) 18. افسردگی 19. تورم قولن 20. کلسترول بالا 21. کم خوابی 22. پوکی استخوان 23. کشیدگی ماهیچه 24. آرتروز رماتیسمی 25. انفصال دیسک 26. زخم معده 27. زخم روده
طلا یکی از عناصر باارزش در پزشکی مدرن به شمار می رود، و علت آن این است که طلا عنصری غیرسمی و بی خطر بوده و یکی از بهترین انواع فلزات هادی جریان الکتریسیته می باشد، چگالی این عنصر می تواند آن را در زیر میکروسکوپ الکترونی قابل مشاهده سازد. علاوه براین طلا عنصری نابودناپذیر و فلزی نرم بوده و این کارکردن با طلا را آسان می کند.
دندانپزشکی
بیشتر طلاهای استفاده شده در دندانپزشکی به صورت آلیاژ با دیگر فلزات مانند پلاتین، پالادیوم، نقره، مس و روی می باشد. طلا عنصری غیرسمی بوده و در اثر فرآیندهای بیولوژیکی برای استفاده های دندانپزشکی آماده می گردد. برای دندانپزشک استفاده از این فلز به علت مقاومت بالا ، سختی زیاد ، بادوامی آن مناسب است، همچنین طلا هرگز سائیده نشده و تیره نمی شود. همچنین مقاومت بالا نسبت به عوامل شیمیایی باعث جلوگیری از پوسیدگی و زنگ زدگی طلا می گردد.
مزایا
1- ماده با عمر زیاد.
2- شکل پذیر بوده و به راحتی به شکل دلخواه در می آید.
3- طلا دارای سختی درحدود مینای دندان است و به طور مناسب دندان را می پوشاند.
4- طلا شکننده نبوده و خرد نمی شود.
5- طلا سازگار با محیط زیست و غیرسمی می باشد.
معایب
1- طلا بسیار گران است.
2- طلا یک هادی بسیار مناسب حرارت می باشد.
3- رنگ زرد طلا ممکن است بر زیبایی اثر نامطلوبی داشته باشد.
4- طلا به ساختار دندان متصل نمی شود و هر زمانی ممکن است جدا شود.
5- طلا ممکن است با قطب های الکتریکی بدن واکنش دهد.
لیزر
یکی از مهمترین علوم امید بخش پزشکی بحث لیزر یونی است، سطوح داخلی که بوسیله طلا پوشیده شده تمرکز اشعه را کنترل می نماید. در گسترش لیزر، بخار لیزر طلا می تواند نور قرمز با دانسیته بالا که نیاز به طول موج بالا دارد، تولید کرده و سلول های سرطانی را بدون هیچ زخمی در مجاورت سلول های سالم نابود سازد.
لیزر کم وزن جدید، بوسیله افراد نظامی طراحی شده و درمحل تماس صفحات مطلا استفاده میشود و برای زخم های ایجاد شده در مناطق جنگی استفاده می شود، به موجب آن از دست دادن خون کاهش یافته و شانس زنده ماندن در مورد زخم های جدی افزایش می یابد. در بیمارستان ها، این طرح جدید اجازه می دهد تا در صدمه های شدید و اورژانسی و بدون حرکت دادن بیمار، شانس زنده ماندن افزایش یابد.