پول؛ بحران اصلی طالبان در اداره افغانستان
تا پیش از تسلط بر کل افغانستان طالبان با پول حاصل از تجارت موادمخدر و گرداندن بانک‌های زیرزمینی روزگار می‌گذارند اما به نظر می‌رسد دیگر این پول‌ها کفاف چرخاندن کل افغانستان را نمی‌دهد.
به نقل از نیویورک تایمز، قیمت موادغذایی و سوخت در افغانستان در حال سر به فلک کشیدن است و عنایت‌الله و شبکه مالی زیرزمینی‌اش که مسؤول تأمین مالی طالبان را داشت را در شرایط بدی قرار داده است.
طالبان تا پیش از این از طریق حواله نیاز خود به پول را تأمین می‌کرد، بسیاری از خانواده‌های افغان از همین طریق از فامیل‌های خود در استانبول، لندن و دوحه پول دریافت میکردند، اما بدون نقل و انتقال پول از طریق حواله تمام زندگی اقتصادی افغانستان به خطر افتاده و در معرض نابودی قرار گرفته است.
این اتفاق هم اکنون یک حقیقت و احتمال جدی در افغانستان به شمار می‌رود. کمک‌های خارجی قطع شده، قیمت کالاهای اساسی سر به فلک کشیده و ارزش پول ملی افغانستان هم در حال کاهش است.
9.4 میلیارد دلار از دارایی‌های این کشور نیز مسدود شده است. عنایت‌الله می‌گوید، دیگر انجام حواله جوابگو نیست و مردم به شدت به پول نیاز پیدا کرده‌اند.
وی همچنین کمیسیون حواله را از نیم درصد به 4 درصد افزایش داده و 8 برابر کرده است. در حال حاضر اقتصاد افغانستان به شدت نیازمند پول نقد است و همین امر باعث شده تا خود طالبان هم برای صرفه‌جویی در منابع مالی برخی فعالیت‌هایش را کنار بگذارد.
عنایت‌الله می‌گوید:تقاضا به شدت بالاست.هم اکنون دست طالبان از نظام بینالمللی بانکی کوتاه شده و کمک‌های بینالمللی از منابعی نظیر صندوق بینالمللی پول، بانک جهانی و دولت آمریکا هم قطع شده است.
تا پیش از پیروزی طالب‌ها نیمی از اقتصاد افغانستان با کمک‌های خارجی می‌گردید. بدون این پول‌ها میلیون‌ها نفر از مردم افغانستان که از همین منابع ارتزاق میکردند با مشکل مواجه خواهند شد. خشکسالی هم مزید بر علت شده و شرایط را بسیار سخت‌تر کرده است.
شاه محرابی یکی از اعضای هیأت مدیره بانک مرکزی افغانستان می‌گوید:ما درگیر تنش هستیم، جنگ داریم و حالا این یک بدبختی دیگر است.
وی تأکید کرد: ما درگیر بحران مالی هستیم و این مسأله باعث می‌شود که خانوارها بیش از این فقیرتر شوند. خیلی پیش‌تر از آن که افغانستان شاهد تأسیس مؤسسات مالی متداول نظیر بانک‌ها باشد از سیستم حواله استفاده می‌کرد و میلیون‌ها نفر از مردم این کشور بدون نیاز به بانک از طریق حواله از بستگان خود در خارج از این کشور پول دریافت میکردند و حتی 20 سال پیش که طالبان پایتخت افغانستان را اشغال کرده بود عملیات حواله یکی از ضروریات و ابزارهای مالی در این کشور بود اما افغانستان سال 2021 تغییر کرده و بزرگی اقتصاد آن نسبت به آن زمان 5 برابر شده است.
برق به بسیاری از مناطق این کشور رسیده و دسترسی مردم به تلفن‌های هوشمند و اینترنت نیز افزایش یافته است بخشی از این پیشرفت‌ها مربوط به کمک‌های خارجی بوده و گفته می‌شود از آن زمان تا کنون میلیاردها دلار در زیرساخت‌های این کشور سرمایه‌گذاری شده است. با این اوصاف احتمالاً طالبان با موانع جدی برای تأمین این کمبودها مواجه خواهد بود.
طالبان گفته می‌خواهد تولید هروئین در افغانستان متوقف کند. برای حواله اما طالب‌ها نیازمند پول نقد هستند. در سال 2019 افغانستان 870 میلیون دلار صادرات داشته که بخش قابل توجهی از آن را فرش و محصولات کشاورزی تشکیل داده است. بعید است این کشور بتواند پس از توقف تولید هروئین چیزی را جایگزین درآمد حاصل از فروش موادمخدر بکند.
دیوید منزفیلد، کارشناس حوزه افغانستان می‌گوید، تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد ایران تعامل تجاری با افغانستان را از سر گرفته و عبور و مرور کامیون‌های سوخت و ترانزیت در مرز آغاز شده است.
وی معتقد است، طالبان ممکن است بتواند از محل دریافت عوارض ورود کالا از ایران و جنوب افغانستان سالانه 100 میلیون دلار درآمد داشته باشد اما اگر این نوع درآمدها چند برابر هم شود فقط می‌تواند حداقل نیازهای افغانستان در سال‌های دهه 1990 را تأمین کند.
